Nauczenie dziecka logicznego myślenia jest ważne dla jego rozwoju poznawczego i umiejętności rozwiązywania problemów. Na szczęście można ten efekt uzyskać przez zabawę. Jak się za to zabrać?
Podobno inteligencja nie zależy jedynie od wiedzy, którą zdobyliśmy, ale przede wszystkim od umiejętności logicznego myślenia wykorzystującego tę wiedzę. Pamiętam z dzieciństwa, że dziadek uwielbiał odpowiadać na moje – nawet najgłupsze – pytania i sam mnie nimi zamęczał. „Dlaczego” było naszym ulubionym słowem. Wiele lat później zrozumiałem, jak ważne w nauce logicznego myślenia jest zadawanie pytań, szukanie nietuzinkowych rozwiązań i odpowiedzi, a nawet… gra w szachy. Tej niestety nigdy się nie nauczyłem.
Uczenie dziecka logicznego myślenia. Jak to ugryźć?
Logiczne myślenie łączy w sobie różne informacje i prowadzi do wyciągania trafnych wniosków. Czy można nauczyć dziecko myśleć logicznie, skoro jego wiedza nie jest aż tak szeroka? Tak. Logiczne myślenie można ćwiczyć i warto robić to od najmłodszych lat. Zacznij od zabawy. Gry logiczne, planszówki, łamigłówki i zagadki są doskonałymi narzędziami do rozwijania umiejętności logicznego myślenia u malucha. Daj mu dostęp do różnych gier i zadawaj pytania, które wymagają logicznego rozumowania i dedukcji. Dla wielu dzieci atrakcyjne są nie tylko planszowe gry strategiczne, ale również stare, poczciwe szachy i warcaby. Wymagają one planowania, przewidywania ruchów przeciwnika i strategii, co bardzo rozwija umiejętności logicznego myślenia. Pomaga w tym również pisanie i rysowanie, więc zachęcaj dziecko do tego. Świetnym ćwiczeniem będzie wspólne narysowanie drzewa genealogicznego waszej rodziny.
Niech twój potomek przyswoi zasadę: kto pyta, nie błądzi
Zachęcaj dziecko do pytań i rozmów na różne tematy: dotyczące sytuacji, problemów lub zjawisk. Ty również zadawaj pytania – takie, które wymagają logicznego myślenia i argumentacji. Pomóż maluchowi w analizowaniu informacji, wyciąganiu wniosków i znajdowaniu rozwiązań, ucz szukania różnych sposobów rozwiązywania problemów i eksperymentowania z rozmaitymi strategiami. Wspieraj jego kreatywność i pomysłowość, wskazuj na logiczne podejście do rozwiązywania problemów.
By porozmawiać o szukaniu rozwiązań różnych problemów, posłuż się historiami bohaterów książek i filmów. Wymyślcie alternatywne zakończenia znanych baśni. Zastanówcie się, co by się stało, gdyby Jaś i Małgosia zaprzyjaźnili się z Babą Jagą. Jak skończyłaby się historia królewny Śnieżki, gdyby nie zjadła zatrutego jabłka?
Pozwól na eksperymenty
Pozwól synowi lub córce na odkrywanie świata na własną rękę i eksperymentowanie z różnymi przedmiotami, zjawiskami, problemami. Naucz, jak rozumieć związki przyczynowo-skutkowe, na przykład zależność kiełkowania roślin od dostarczenia odpowiedniej ilości światła i wody. Pomóż dziecku dostrzec, że pewne działania lub wydarzenia prowadzą do określonych konsekwencji, a inne nie. Dobrym ćwiczeniem będzie wspólne pieczenie ciasta drożdżowego. Ma ono w sobie coś z eksperymentu (wyrastanie drożdży), uczy umiejętności klasyfikowania i porządkowania, a także w wyraźny sposób demonstruje związki przyczynowo-skutkowe.
Analiza i synteza dla najmłodszych
Jednym z elementów nauki logicznego myślenia jest umiejętność podejmowania decyzji, analizowania różnych opcji i wybierania najlepszej możliwości. Pomóż zrozumieć dziecku, czym są przewidywanie skutków, analiza i synteza – oczywiście nie używając tych skomplikowanych nazw. Poproś je o omówienie różnych aspektów jakiegoś zjawiska, porównanie różnych rozwiązań lub zidentyfikowanie podobieństw i różnic między różnymi elementami.
Przykładem syntezy może być budowanie z klocków polegające na łączeniu różnych elementów razem, aby stworzyć coś nowego – samochód, dom, statek kosmiczny. Analizę łatwo wytłumaczyć przy okazji gier planszowych, bo aby podjąć najlepsze możliwe decyzje, musimy zastanowić się, gdzie znajdują się pionki i jakie ruchy są możliwe.
Dobrym ćwiczeniem na rozwijanie zdolności analitycznego i syntetycznego myślenia jest zabawa w grę „Mam na myśli”. Opowiedz dziecku o przedmiocie, nie mówiąc, co to jest: „Mam na myśli zwierzę, które ma futerko i miauczy” albo „Mam na myśli przedmiot z metalu, który jest ostry i używasz go do krojenia”.
Starając się wychować inteligentne dziecko pamiętaj, że…
…logiczne myślenie pomoże twojemu dziecku w rozwiązywaniu problemów, podejmowaniu decyzji i efektywnym funkcjonowaniu w codziennym życiu. To niezwykle istotna umiejętność przydatna w szkole i w kontaktach społecznych.
Sprawdź również: Wielkie sprawy małych dzieci. Porozmawiajmy o pieniądzach
Dawid Rosenbaum
DziennikarzDawid Rosenbaum. Dziennikarz, autor książki „Zapachy miast”. Zakochany w Nowym Jorku, kuchni azjatyckiej i warszawskiej Saskiej Kępie.
